Në Islam, të gjithë njerëzit konsiderohen si të barabartë para ligjit, për shkak të përkatësisë së tyre gjinisë njerëzore. Devotshmëria dhe epërsia e karakterit moral, janë i vetmi kriter për epërsinë individuale në sytë e Zotit. Muhammedi e ka thënë këtë me falët e tij:

“Zoti juaj është Një. E gjithë gjinia njerëzore është nga Ademi, ndërsa Ademi është krijuar nga pluhuri. Një arab nuk ka epërsi ndaj një jo-arabi, e as një jo-arab nuk ka epërsi ndaj një arabi, veçse nga devotshmëria (Musnad Ahmad 10/5586, 23972)

Skllavëria ekzistonte para kohës së Muhammedit. Në fakt, ajo ishte pjesë e shumë sistemeve shoqërore në botë. Skllevërit konsideroheshin si asete fnanciare dhe si pjesë e pasurisë së njerëzve. Meqenëse Islami e mbron pasurinë dhe pronën e njerëzve, skllavëria gradualisht u braktis.

Shpagimi për thyerjen e disa rregullave islame kërkonte lirimin e skllevërve (blerja e robit nga dikush dhe lirimi i tij, apo i saj). Po ashtu, abuzimi apo ndëshkimi i skllevërve pa ndonjë arsye të drejtë kërkonte lirimin e tyre me qëllim shpagimin për mëkatin e tillë. Kjo vazhdoi derisa skllavëria nuk u hoq tërësisht. Muhammedi i inkurajonte besimtarët t’i lironin skllevërit për hir të Zotit. Me një rast, Muhammedi e pa një person që quhej Ebu Mes’ud El-Bedri teksa e godiste dhe e fshikullonte skllavin e tij. Muhammedi i tha prerazi:

“Ti duhet ta dish se Zoti është më i aftë dhe ka më shumë pushtet mbi ty sesa aftësia apo pushteti yt mbi këtë skllav.” Ebu Mesudi si u qetësua paksa i tha Muhammedit me një gjuhë shfajësuese: “Do ta liroj atë për hir të Zotit”. Muhammedi vijoi: “Po të mos e bëje këtë, zjarri i xhehennemit do të ta prekte fytyrën” (Al-Hakim, 1/93, 317. Al-Bayhaqi, 6/96, 11640)

Me një rast, një burrë arab me emrin Tumeh Bin Ubejrik vodhi një mburojë prej metali, që ishte pjesë e një takëmi parzmoreje dhe e fshehu atë në shtëpinë e një shoku çifut. Çifuti u akuzua për vjedhje të mburojës prej metali, por ai e mohoi këtë dhe e akuzoi Tumehun. Meqë kundërvajtësi nuk dihej ende, shumë muslimanë arabë ndjenin keqardhje për Tumehun dhe u orvatën të ndikonin mbi mendimin e Muhammedit për ta kthyer rastin kundër burrit çifut, por drejtësia islame mbizotëroi. U dëshmua që Tumeh ishte fajtor, ndërsa burri çifut i pafajshëm. Në këtë kontekst, u shpall një varg nga Kur’ani Fisnik që kërkon drejtësi:

“Ne të zbritëm ty (Muhammed) librin (Kur’anin) me plot të vërteta, që të gjykosh mes njerëzve me atë që të mësoi Allahu. Mos u ngatërro për tradhëtarët (mos u dil në ndihmë).” Kur’ani Fisnik, 4:105

Muhammedi i kumtoi Urdhëresat e Zotit në lidhje me jetimët. Kur’ani Fisnik i urdhëron muslimanët t’i mbrojnë të drejtat e jetimëve dhe t’i trajtojnë ata me mirësjellje dhe drejtësi

“Ata që e hanë pa të drejtë pasurinë e jetimëve, në të vërtetë ata hanë atë që mbush barkun e tyre zjarr dhe do të futen në zjarrin e xhehennemit.” Kur’ani Fisnik, 4:10

O Profeta Muhammad disse:  

“Unë dhe personi që përkujdeset për një jetim, do të jemi në Parajsë kështu” duke i bashkuar gishtin e tij tregues dhe atë të mesëm”.5

Sipas ligjit islam, kur dikush vdes, anëtarët e familjes së tij apo të saj më të afërt kanë të drejtë për pjesë të përcaktuara nga trashëgimia (pasuria dhe prona e personit të ndjerë). Islami nuk lejon që një person të ndajë me testament më shumë se një të tretën e pasurisë së tij/saj për qëllime bamirësie apo si dhurim. Kjo bëhet me qëllim të mbrojtjes të së drejtave të trashëgimtarëve dhe për të siguruar shpërndarje të drejtë të trashëgimisë ndër të gjithë ata 

Muhammedi e kishte vizituar një nga shokët e tij pasi ky i fundit kishte rimarrë veten pas një sëmundjeje. Burri tha që kishte një pasuri të madhe dhe se kishte vetëm një bijë si trashëgimtare. Ai e pyeti Muhammedin se a mund të linte dy të tretat e pasurisë së tij si bamirësi. Muhammedi i tha: “Jo!” Burri e pyeti për një të tretën? Muhammedi tha: “Një të tretën (duke u pajtuar), e madje edhe një e treta është shumë. T’i lësh trashëgimtarët e tu të pasur është më mirë sesa t’i lësh të varfër që të kërkojnë ndihmë

Muhammedi e ndaloi hakmarrjen (shpagimin) dhe gjakmarrjen (armiqësi apo ngatërresë gjaku). Në fjalimin e tij të lamtumirës ai tha

“Çdo e drejtë që del nga vrasja në ditët para Islamit nuk merret parasysh tash e tutje, ndërsa e drejta e parë e tillë nga e cila unë heq dorë është ajo që del nga vrasja e Rabias (kushërirë e Muhammedit). MOS SHKATËRRONI (Tirmithi, 5/167, 3087. Ibn-Majeh, 4/243, 3055)

Muhammedi i mësoi ithtarët e tij të jenë kategorikë ndaj armiqve të tyre, as të nënshtruar e as agresivë. Ai ishte pashmangshmërisht i përfshirë nëpër fushëbetejat. Muhammedi i përcaktoi rregullat dhe etikën e angazhimit me armiqtë në betejat dhe të sjelljes me robërit e luftës.

Ai i mësoi muslimanët të mos i luftojnë civilët, dhe të mos sulmojnë apo vrasin fëmijë, gra e pleq. Ai kërkoi nga ata të mos e shkatërrojnë mjedisin jetësor apo të dëmtojnë drutë. Ai iua përkujtonte vazh– dimisht atyre se përfshirja e tyre në beteja duhet bërë në baza të sigurta, dhe për hir të Zotit i Cili nuk i do ata që i kapërcejnë kufijtë. Ajeti 190 i sures së 2-të të Kur’anit Fisnik i vendos rregullat themelore për luftimin e armiqve dhe agresorëve. Ai thotë qartë:

“Dhe lufoni në rrugën e Allahut kundër atyre që ju sulmojnë e mos e teproni se Allahu nuk i do ata që e teprojnë (e fllojnë lufën).

Ngase Zoti është krijues i jetës dhe i vetmi kontrollues i saj, Ai e posedon vetë jetën e krijesës. Zoti thotë në Kur’anin Fisnik në lidhje me rastin e të parës vrasje në histori kur Kabili/Kaini, i biri i Ademit, e vrau të vëllanë Habilin/Abelin:

“Për këtë (shkak të atij krimi) Ne u shpallëm (ligj) beni israilëve se kush vret një njeri (pa të drejtë), pa mbytur ai ndonjë tjetër dhe pa bërë ai ndonjë shkatërrim në tokë, atëherë (krimi i tij) është si t’i kishte vrarë gjithë njerëzit. E kush e ngjall (bëhet shkak që të jetë ai gjallë) është si t’i kishte ngjallur (shpëtuar) të gjithë njerëzit. Atyre (beni israilëve) u erdhën të dërguarit Tanë me argumente, mandej edhe pas këtij (vendimi) shumë prej tyre e teprojnë (kalojnë kufjtë në vrasje) në këtë tokë.” Kur’ani Fisnik, 5:32